جاشوآ سینایی
ترجمه داریوش علیمحمدی
Janja Lalich, Take Back Your Life: Recovering from Cults and Abusive Relationships [Third edition] (Walnut Creek, CA: Lalich Center on Cults & Coercion, 2023), 426 pp, US $ 22.13 [Paperback], ISBN: 979-8-9892-2790-7.
فرقهها و گروههای تروریستی ویژگیهای مشترک بسیاری دارند، مانند تلقین این باور به اعضای رادیکال شدهشان که موجودیت درونگروهی آنها توسط یک گروه بیرونی شیطانی و نامشروع (یعنی جامعه متخاصم)، که مستحق نابودی است، تهدید میشود. دکتر لالیچ یک شخصیت مرجع پیشرو در زمینه فرقهها و ویرایش سوم کتاب بسیار گرانسنگش کمک ارزشمندی به ادبیات مربوط به فرقهها در همه ابعاد است. مولف مینویسد، مانند گروههای تروریستی، “فرقهها با اعتقاد به تغییر جامعه، انقلاب، سرنگونی دشمن شناخته شده یا خلاص شدن از شر نیروهای شیطانی تغذیه میشوند” (ص. ۱۵). بنابراین، برای فعالان مبارزه با تروریسم، درک ویژگیها و انگیزههای گروههای فرقهای و روشهای مورد نیاز برای رادیکالیزدایی اعضاء آنها و ادغام مجددشان در جامعه بسیار مهم است.
لالیچ مینویسد فرقهها نیز مانند گروههای تروریستی همتای خود با سه ویژگی متمایز میشوند: اعضایی که «انتظار میرود در تعهد خود به هویت و رهبری گروه بیش از حد غیرتمند و بیچون و چرا باشند»، تمایل به «دستکاری (ذهنی یا شستشوی مغزی) و استثمار (اعضاء)»، و درهمتنیدگی اعضاء با گروه از طریق پذیرش این (ایده) که “آسیب یا تهدید به آسیب ممکن است از راه برسد” (ص. ۱۱). این ایده در مورد تروریستها شامل امکان دستگیری یا مرگ است.
نویسنده در فصلی ارزشمند درباره “ترک فرقهها” یک نمای کلی از پنج روش رهایی از فرقه را ارائه میکند: دور شدن (ذهنی) از فرقه، اخراج از فرقه، از دست دادن رهبر فرقه به علت مرگ یا سرنگونی، درک فروپاشی گروه، و اخذ مشاوره از یک رواندرمانگر حامی (اغلب به تحریک اعضاء خانواده) (ص. ۱۱۳). فصلهای بعدی با عناوین «ذهن خود را پس بگیرید»، «مقابله با عواقب بعدی» و دیگر پیامدهای روانشناختیای که باید با آنها مقابله شود، به تبعات جدایی از فرقه میپردازند. این فصلها با مطالعات موردی متعددی همراه است؛ از جمله گزارشهای شخصی کسانی که به طور مؤثر از عضویت در فرقه به دنیای «عادی» بازگشتهاند.